W trakcie badań wykopaliskowych prowadzonych w obrębie dawnej posesji przy ul. Stary Rynek 38 (do dziś ciągle jest to teren niezabudowany, położony pomiędzy ulicami Rzeźnicką i Wigilijną) wydobyto z gruzów oficyny całe naczynie wraz z pokrywką, wykonane z fajansu i na obu powierzchniach pokryte nieprzezroczystym, kremowo-żółtym szkliwem.
Jest to maselniczka formowana w formie o kształcie walcowatym i stosunkowo grubych ściankach (około 0,5 cm), z profilowanym
brzegiem i dwoma uchwytami doklejonymi do korpusu. Pokrywka z uchwytem ma wyraźnie wyodrębniony brzeg i z wręb do maselnicy. Naczynie ma średnicę 8 cm i wysokość 9,5 cm. Całe naczynie jest bardzo dobrze zachowane poza niewielkimi wykruszeniami, pękniętym w jednym miejscu brzegu pokrywki. Maselniczka była dosyć długo używana w elbląskim gospodarstwie domowym, o czym mogą świadczyć wytarcia jej powierzchni.
Na dnie umieszczono drukowany brązowym
kolorem znak wytwórni TERRE A FEU SARREGUEMINES. Jest to znak wytwórni Sarreguemines-Digoin-Vitry-le-François, w miejscowości Sarreguemines, która położona jest w Lotaryngii,
w departamencie Mozeli.
Pierwsze zakłady ceramiczne w tej miejscowości założyli Joseph Fabry, Nicolas-Henri Jacoby et Paul-Augustin Jacoby w 1790 roku, jednak jej produkcja nie zyskała odpowiedniej liczby odbiorców. Dziesięć lat później, w 1800 roku, Nicolas-Henri Jakoby sprzedał swoje udziały w fabryce Josephowi Fabry i Paulowi Utzschneider, pochodzącemu z Bawarii. Ten ostatni wprowadził do produkcji w Sarreguemines fajans delikatny, wzorowany na angielskich. Od tego czasu renoma wytwórni zaczęła rosnąć.
Jednym z poważniejszych klientów fabryki był Napoleon I. Fabryka ponadto produkowała również płytki ścienne do budowanego metra paryskiego. W tym okresie rozpoczęła się również modernizacja wyposażenia technicznego fabryki, m.in. w procesie wypału drewno zastąpiono węglem kamiennym (po 1830 roku), postawiono również nowe młyny.
W 1836 roku Paul Utzschneider zrzekł się kierowania firmą na rzecz swojego zięcia Alexandre'a de Geiger. W 1838 rozpoczął on współpracę z firmą Villeroy & Boch i przy pomocy finansowej tej firmy pobudowano trzy zakłady produkcyjne w latach 1853-1860, zasilane wyłącznie parą.
W oficjalnym katalogu wydanym z okazji Wielkiej Wystawy Światowej w Paryżu, w 1867 roku, firma została określona jako największy francuski producent ceramiki o wysokiej jakości.
W 1871 roku, po zajęciu kraju Mosseli przez Niemcy, Alexandre de Geiger przenosi się do Paryża i wkrótce uruchamia dwie nowe fabryki – w Dgoin (Burgundia, departament Saona i Loara) oraz w Vitry-leFrançois (region Szampania-Ardeny, departament Marne). Natomiast jego syn, Paul de Geiger, przejął zarządzanie fabryką w Sarreguemines, która na przełomie wieków zatrudniała około 3000 pracowników.
Pierwsze zakłady ceramiczne w tej miejscowości założyli Joseph Fabry, Nicolas-Henri Jacoby et Paul-Augustin Jacoby w 1790 roku, jednak jej produkcja nie zyskała odpowiedniej liczby odbiorców. Dziesięć lat później, w 1800 roku, Nicolas-Henri Jakoby sprzedał swoje udziały w fabryce Josephowi Fabry i Paulowi Utzschneider, pochodzącemu z Bawarii. Ten ostatni wprowadził do produkcji w Sarreguemines fajans delikatny, wzorowany na angielskich. Od tego czasu renoma wytwórni zaczęła rosnąć.
Jednym z poważniejszych klientów fabryki był Napoleon I. Fabryka ponadto produkowała również płytki ścienne do budowanego metra paryskiego. W tym okresie rozpoczęła się również modernizacja wyposażenia technicznego fabryki, m.in. w procesie wypału drewno zastąpiono węglem kamiennym (po 1830 roku), postawiono również nowe młyny.
W 1836 roku Paul Utzschneider zrzekł się kierowania firmą na rzecz swojego zięcia Alexandre'a de Geiger. W 1838 rozpoczął on współpracę z firmą Villeroy & Boch i przy pomocy finansowej tej firmy pobudowano trzy zakłady produkcyjne w latach 1853-1860, zasilane wyłącznie parą.
W oficjalnym katalogu wydanym z okazji Wielkiej Wystawy Światowej w Paryżu, w 1867 roku, firma została określona jako największy francuski producent ceramiki o wysokiej jakości.
W 1871 roku, po zajęciu kraju Mosseli przez Niemcy, Alexandre de Geiger przenosi się do Paryża i wkrótce uruchamia dwie nowe fabryki – w Dgoin (Burgundia, departament Saona i Loara) oraz w Vitry-leFrançois (region Szampania-Ardeny, departament Marne). Natomiast jego syn, Paul de Geiger, przejął zarządzanie fabryką w Sarreguemines, która na przełomie wieków zatrudniała około 3000 pracowników.
W 1913 roku,
po śmierci Paula de Geiger zakłady funkcjonujące dotąd pod nazwą Utzschneider
& Co dzielą się na dwie firmy: Sarreguemines i Digoin et Vitry-le-François,
natomiast po zakończeniu I wojny światowej, dokładnie w 1919 roku następuje
ponowne ich połączenie pod nazwą Sarreguemines-Digoin-Vitry-le-François, a
zarządzanie przechodzi w ręce rodziny Cazal.
W latach 20. XX wieku fabryka specjalizuje się w produkcji płytek ceramicznych [Infofaience].
W latach 20. XX wieku fabryka specjalizuje się w produkcji płytek ceramicznych [Infofaience].
W 1942 roku
wytwórnia została przejęta przez Niemców i do 1945 roku była pod zarządem
Villeroy & Boch. W 1978 została wykupiona przez grupę
Lunéville-Badonviller-Saint-Clément, a od 1979 zaniechano produkcji naczyń,
wytwarzano jedynie płytki podłogowe i ścienne.
1 lutego 2007 została wstrzymana produkcja, a firma została zlikwidowana.
1 lutego 2007 została wstrzymana produkcja, a firma została zlikwidowana.
Sygnatura
umieszczona na odkrytym w Elblągu naczyniu była wykorzystywana w Sarreguemines
w latach 1922-1955. Biorąc pod uwagę dzieje Elbląga (jego zniszczenie w 1945
roku) można czas powstania prezentowanej maselniczki określić pomiędzy 1922 a
1944 rokiem.
Podczas pisania postu wykorzystano:
Frontczak B., Fajanse od XV wieku do
1914 roku w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
Les
Faiences de Sarreguemines [on-line] http://www.faiences-sarreguemines.com/histoire.html#faience
[dostęp 27 lipca 2010].
InfoFaience
[on-line] http://www.infofaience.com/index_en.html
[dostęp 16 marca 2015].
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz