Stary Rynek - cz. 2

Zachodnia pierzeja tej ulicy, pomiędzy ulicami Rybacką i Bednarską, została przebadana w całości. Na podwórzu dawnej parceli o nr 17 odkryto zespół latryn drewnianych. Sam ten fakt nie jest niczym wyjątkowym w Elblągu. Jednak w tym miejscu była bardzo czytelna nadbudowa dwóch latryn średniowiecznych dokonana w XVII wieku. Nieco dalej natrafiono na dawny śmietnik położony na zapleczu apteki Pod Czarnym Orłem. Odkryto tutaj kilkaset całych naczyń aptecznych ze szkła, kamionki, porcelany o różnym kształcie, wielkości i oczywiście przeznaczeniu. Ponadto bardzo dużo takich samych naczyń potłuczonych. Poza tym znaleziono również inne elementy wyposażenia dawnej apteki elbląskiej – w tym także szklane, cynowe i kościane fragmenty dawnych strzykawek.

Naczynia apteczne
(Fot. Archiwum MAH)

Odkrywane pozostałości dawnych kamienic nie wyróżniały się niczym szczególnym od położonych przy innych ulicach. Nawet bardzo często było widoczne, że postawione przy niegdyś najbogatszych ulicach, były znacznie lepiej wybudowane, niekiedy z lepszej jakości materiałów (z mniejszym użyciem kamieni). Ta obserwacja potwierdza, że Stary Rynek był przede wszystkim ulicą handlową, a nie reprezentacyjną dawnego, średniowiecznego Elbląga.

Przy kolejnej części Starego Rynku – pomiędzy ulicami Bednarską a Studzienną prowadzono badania m.in. w obrębie parceli, na której stał Dom Królów, obecnie postawiony na nowo i mieści się w nim Hotel Elbląg.

Dom Królów w okresie przed 1945 rokiem.

Na tej właśnie parceli odkryto, pochodzącą z XV wieku latrynę postawioną z kamieni, na rzucie okręgu. Ten typ latryn dosyć często spotykany w Elblągu był wznoszony jedynie w tym jednym stuleciu. Odkrytą na zapleczu Domu Królów latrynę wyróżnia to, że została ona posadowiona na drewnianym kole szprychowym ułożonym na dnie wykopu. Jest to na razie jedyny taki przypadek w Elblągu.

Drewniane koło jako "podwalina" latryny
(Fot. Archwum MAH)

W trakcie badań w innej części ulicy – przy wschodniej pierzei odcinka między ulicami Wieżową i Garbary, został odsłonięta piwniczka (we frontowej części posesji) z zachowaną częściowo drabiną w niej leżącą. Oprócz drabiny odkryto w tej piwnicze 50 drewnianych, toczonych misek, które można datować na XV wiek. Prawdopodobnie było to miejsce, w którym był prowadzony handel gotowymi już miskami. To takiej interpretacji upoważnia to, że nie odnaleziono śladów obróbki drewna ani innych, które można by wiązać z funkcjonowaniem w tym miejscu warsztatu rzemieślniczego.

Ostatnie badania przy ul. Stary Rynek były prowadzone w 2007 roku i objęły swym zasięgiem dawne parcele 2-7 w zachodniej pierzei, w bezpośrednim sąsiedztwie Bramy Targowej. Tutaj, w zasypanej piwnicy posesji Stary Rynek 7 odkryto szczątki wyposażenia dawnej Konditorei Teuke. Były to fragmenty filiżanek, spodków z niebieskim nadrukiem firmowym. Zachowane sygnatury pozwoliły ustalić, że zostały one wyprodukowane we Wiedniu, a napisy wykonano w jednej z elbląskich firm.

Zrekonstruowane wyposażenie Konditorei Teuke
(Fot. Archiwum MAH)

Dalsze badania w tej części Starego Rynku pozwoliły na ustalenie, że najstarsza zabudowa pojawiła się w tej części Starego Miasta dopiero pod koniec XIII wieku i znajdowały się w jej pobliżu warsztaty szewskie, w których wytwarzano nowe i naprawiano zniszczone obuwie. Wcześniej być może w tym miejscu funkcjonowały jedne z miejskich ogrodów.

Fragment drewnianej zabudowy z przełomu XIII i XIV wieku na parcelach Stary Rynek 2-3
(Fot. Archiwum MAH)