piątek, 30 marca 2018

Akcje cz.2



Oprócz przedsiębiorstw, w Elblągu również miasto wyemitowało swoje papiery wartościowe.
Obligacje miejskie zostały wyemitowane 28 czerwca 1929 roku.
Obligacje jako takie są papierami wartościowymi, dzięki którym właściciel ma prawo do z góry określonego dochodu i zwrotu pożyczonej sumy.
Obligacje komunalne, jak należałoby nazwać papiery wypuszczone przez miasta, są więc czymś w rodzaju pożyczki. Przez nie miasto może uzyskać środki na różnego rodzaju inwestycje.
Tego typu dokumenty mogły być emitowane na podstawie odpowiedniej ustawy gminy
Elbląski papier wartościowy, ze zbiorów muzeum, został wydany na kwotę 12,50 reichsmarek. 

 

Wróćmy do akcji wydanych przez przedsiębiorstwa.
Ostatnią spółką akcyjną, której akcje są w zbiorach muzeum jest Fabryka Emalii Adolfa Neufeldta.
Zakład powstał jako pokłosie wprowadzenie metrycznych miar pojemności, które wywołało popyt na naczynia blaszane. Firma została założona w 1867 roku, jako mała blacharnia, po latach funkcjonowania i rozwoju nastała potrzeba kolejnych inwestycji. W roku 1882 wybudowano kompleks nowoczesnych, w pełni zelektryzowanych hal produkcyjnych, a w 1889 roku, już nie mała, firma przekształciła się w spółkę akcyjną. Spółka miała milion marek kapitału zakładowego. Po przekształceniu nastąpił wzrost produkcji i zatrudnienia.
Eksportował swoje wyroby w głąb Niemiec i do Holandii, Rosji, czy Austro-Węgier. 

niedziela, 4 marca 2018

Akcje cz.1


Akcja to papier wartościowy, czyli dokument, stwierdzający prawo majątkowe zapewniający właścicielowi dochód, który może być stały lub zmienny. Pierwsze akcje zostały wyemitowane w XVII wieku. Ich wydawcą była Holenderska Kompania Wschodnioindyjska. Sprzedaż akcji kompanii sfinansowała budowę nowych okrętów oraz faktorii.

Akcje emitowane są i były przez spółki akcyjne. Jak się okazuje, jednak nie tylko.
Czasami papiery wartościowe są jedyną pozostałością po spółce.

Pierwszym takim przykładem mogą być akcje kolei Nadzalewowej - Haffufer Bahn. Była to linia, mająca połączyć Elbląg z Królewcem. Jej budowę zaczęto w roku 1897. Była to inwestycja towarzystwa akcyjnego z Królewca. Budowa zakończyła się w 1899 roku. Kolej łączyła dwa większe miasta  Elbląg i Braniewo. Do roku 1918 częstym użytkownikiem linii był Wilhelm II, mający w Kadynach swoją letnią rezydencje. Kolej Nadzalewowa funkcjonowała z przerwami do 2013 roku. 

Akcja Kolei Nadzalewowej na 1000 marek z 1899 roku, ze stemplami poświadczającymi prawo poboru w roku 1922 oraz 1924,
przewartościowana na 500 marek (fot. Paweł Wlizło)

Trasa kolei przebiegała z dworca Elbląg Miasto przez Angielskie Źródło (Elbląg Zdrój), Tolkmicko, Frombork, Braniewo, Królewiec.
5 stycznia 2018 roku z Gdyni do Królewca odjechał „pociąg testowy” mający dowozić kibiców na Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej.


Akcja Kolei Nadzalewowej na 1000 marek z 1922 roku ze stemplem z roku 1924, przewartościowana na 500 marek (fot. Paweł Wlizło)

Spółką, która istniała dość krótki czas jest „Curt Kuhn i spółka”, było to przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją i sprzedażą wyrobów mięsnych. Założone w czerwcu 1923 roku. Niestety 15 kwietnia 1925 roku zostało otwarte postępowanie upadłościowe. Jedyne co pozostało po spółce, to akcje.


Akcje Curt Kuhn & Co. na 5 000 i 10 000 marek z 1923 roku (fot. Paweł Wlizło)


Kolejnym towarzystwem akcyjnym, była spółka Browar Elbląski założona w 1872 roku. Spółka pod tą nazwą istniała do roku 1880, kiedy w lutym jej majątek został wystawiony na aukcję i sprzedany.  Jeszcze w lutym, nowy inwestor zmienił nazwę spółki Elbinger Aktien Brauerei Englisch Brunnen na Brauerei Englisch Brunnen. Kapitał akcyjny wyniósł 900 tys marek, i został podzielony na akcje po 1000 marek.
Spółka BEB przejęła także browar w Kwidzynie, również miała swoje przedstawicielstwa w Tylży i Malborku.
Browar produkował piwa zarówno górnej jak i dolnej fermentacji.
W grudniu 1888 roku podwyższono kapitał akcyjny, wydano 150 nowych akcji o nominale 1000 marek.
Od 1900 roku browar elbląski miał być oficjalnym dostawcą piwa na dwór cesarza Wilhelma II.
Browar Angielski Zdrój istniał do roku 1945.

Akcja browaru Elbląskiego emitowana w 1928 roku (fot. Paweł Wlizło)

Jednym z kolejnych, i chyba najbardziej znanych, elbląskich przedsiębiorstw akcyjnych są zakłady Schichaua. Założone w 1855 roku przez Ferdinanda Gottlieba Schichaua, prowadzącego wcześniej, od 1837 roku, warsztat naprawy i budowy maszyn parowych.
O zakładzie Schichaua zostało już napisane wiele, więc myślę, że nie ma co się tutaj za dużo rozpisywać ;)

Przykłady papierów wartościowych Przedsiębiorstwa.



Akcje emitowane w 1943 roku przez Zakłady Schichaua (fot. Paweł Wlizło)




CDN.