Naczynia z Miechocina

 Wyroby ceramiczne są najliczniejszym materiałem odkrywanym w trakcie badań archeologicznych na Starym Mieście. Pochodzą one z miejscowych warsztatów garncarskich, a także z bardzo często odległych ośrodków. Jest w wśród nich grupa naczyń, misek i talerzy, bardzo charakterystycznie zdobionych. Na pokrytej pobiałą powierzchni wykonane zostały różnorodne motywy, a całość pokryta bezbarwnym szkliwem. Ten rodzaj naczyń bywa niekiedy określany jako „półmajolika”. Te wyróżniające się naczynia zostały przywiezione do Elbląga z Miechocina, dziś będącego dzielnicą Tarnobrzega.

Wśród elblążan najbardziej popularne były naczynia zdobione tzw. marmoryzacją, datowane na ok. połowę XVII w. Stosunkowo duża liczba tych naczyń w Elblągu wiąże się być może z panującą modą, identycznie zdobione naczynia były w tym okresie wytwarzane także w innych rejonach Europy, m.in. w ośrodkach włoskich.

Talerz miechociński zdobiony "marmoryzacją"
(Fot. Archiwum MAH).

Inną grupą są talerze i miski zdobione dekoracją roślinno-geometryczną, często w połączeniu z ornamentem „rybiej łuski”. Zostały na nich namalowane rozbudowane wici roślinne ze stylizowanymi kwiatami tulipana i rozbudowanymi liśćmi trójpalczastymi. Na innych widać powtarzające się naprzemiennie motywy wielopłatkowych kwiatów i mocno rozbudowanych, fantazyjnie ukształtowanych liści, ułożone w formie stylizowanej wici. Zamaszysty i zdecydowany sposób malowania może świadczyć o dużej biegłości wykonujących je malarzy. Na innych widoczne są kwiaty wyrastające z gruntu. Niekiedy są to stylizowane gałązki lub drzewa iglaste. Wśród tej grupy najstarszymi są naczynia zdobione z wykorzystaniem ornamentu rybiej łuski i można je datować na pierwszą połowę XVII w. Naczynia z motywem roślinnym były wytwarzane w drugiej połowie tego stulecia. Najmłodsze są te zdobione stylizowanymi gałązkami i drzewami – pochodzą z początku XVIII w.

Talerz z Miechocina z ornamentem "rybiej łuski"
(Fot. Archiwum MAH)

Talerz mechociński z dekoracją roślinną
(Fot. Archiwum MAH)

Najbardziej okazałymi są talerze zdobione wizerunkami postaci, datowane na pierwszą połowę XVII w. Na jednym została przedstawiona para – mężczyzna i kobieta. Są oni zwróceni do siebie twarzami, stoją blisko siebie, przytuleni. Mężczyzna trzyma kobietę za dłonie. Kobieta ubrana jest w długą, wielobarwną (zieloną i brązową) suknię w pionowe pasy, uszytą według mody zachodniej. Górna część sukni o barwie brązowej ma szerokie rękawy o długości ¾ wykończone koronką. Na nogach kobieta ma skórzane buty na obcasach. Mężczyzna prawdopodobnie ma na sobie narodowy strój polski, podszyty i wykończony futrem. Na stopach ma wysokie buty z długimi cholewami.

Talerz z postaciami kobiety i mężczyzny
(Fot. Archiwum MAH)

Na kolejnym naczyniu namalowana została postać męska z psem. Idący mężczyzna ma on głowie niskie nakrycie, ubrany jest w zielonej barwy kontusz, zapinany z przodu na długie pętlice. Szata o długich rękawach i wąskich mankietach zapinanych prawdopodobnie na guzy lub guziki. Przepasany niezbyt szerokim pasem. Na stopach brązowe, wysokie buty z wyraźnie czytelnymi obcasami. Przed mężczyzna biegnie pies, o długim cienkim ogonie. jego umaszczenie, w ciemne cętki, sugeruje, że być może miał to być dalmatyńczyk.

Mężczyzna z psem - dekoracja talerza miechocińskiego
(Fot. Archiwum MAH)

Te stosunkowo nieliczne naczynia zostały odkryte na parcelach należących przede wszystkim do średnio zamożnych, ale także niekiedy zamożnych i bardzo zamożnych mieszkańców Elbląga. Może to świadczyć, że nie były to najtańsze wyroby rzemiosła garncarskiego docierające od Elbląga. Jednocześnie naczynia miechocińskie są poświadczeniem kontaktów handlowych Elbląga i elblążan z południowo-wschodnimi terenami dzisiejszej Polski.